امل که پس از وجود نازنین محمد مصطفی (ص) نظیر او به عرصه‌ی هستی گام نگذاشته است، تجلیگاه نمونه­ی همه­ی امتیازات والای پیشوایان معصوم می­باشد. سخنان وی، بازگوکننده‌ی حقایق قرآن و تفسیر و توجیه‌کننده‌ی آن کتاب آسمانی است، و از زبان شخصی صادر شده است که نفس او تجلیگاه امتیازات همه­ی پیامبران و رسولان الهی بوده و مطابق آیه‌ی شریفه‌ی مباهله حتی با نفس مقدّس حضرت رسول‌الله (ص) اتحادی داشته است (دشتی، 1389: 13).

1-5-6. نهج‌البلاغه

 نام کتاب معروف، مشتمل بر بعضی از خطب و مکاتیب و کلمات قصار امیرالمؤمنین علی­ ابن ابی‌طالب (ع) است که مرحوم سید رضی، آن را فراهم و از مجموع منقولات و مرویات از آن حضرت، زبده­ای آن چنان که مدلول واقعی واژه «نهج البلاغه» بوده باشد برگزیده است. شروح بسیاری از دانشمندان شیعه و سنی بر آن تدوین گشته است که مرحوم آیت الله امینی محقق معروف صاحب الغدیر شمار آن‌ها را تا زمان خود به 81 شرح احصاء نموده است (حسینی دشتی، 1385: 841). مطالب این کتاب از جمله شیواترین متون عربی محسوب می‌شود و شامل 241 خطبه و سخن و 79 مکتوب و رساله و 480 حکمت است.

1-5-7. طراحی

طراحی در لغت به معنای اختراع کردن، اندیشیدن یا تنظیم یک نظریه ذهنی، ترسیم، ساختن و آماده کردن پیش­نویس یک نقشه، اختصاص دادن یا به‌کارگیری منابع برای دستیابی به یک هدف، و سرانجام تهیه یک نقشه کاری برای حصول آنچه که از پیش تعیین شده است (لشین و دیگران: 1374).

1-5-8. هدف

هدف در لغت به معنای قصد، غرض و نشانه تیر به‌کاررفته است (معین، 1377: 5108). در اصطلاح به معنای وضع نهایی و مطلوبی است که فرد به صورت آگاهانه آن را مفید تشخیص داده و برای دستیابی به آن، دست به اعمال مناسب می­زند و به تعبیر دیگر نقطه­ای است که همه­ی رفتارهای انسان جهت رسیدن به آن سامان پیداکرده و مقدمه­ای برای تحقق آن شمرده می­شود؛ به این ترتیب هدف، بیانگر فعل آگاهانه و اختیاری انسان بوده و جهت دهنده اعمال انسان به حساب می­آید، به گونه­ای که همه­ی رفتارها برای تحقق یافتن آن ساماندهی پیدا می­ کند (حبیبی، 1390: 118).

1-5-9. برنامه درسی

 برنامه درسی به محتوای رسمی و غیررسمی، فرایند محتوا، آموزش­های آشکار و پنهان اطلاق می­گردد که به وسیله آن‌ها فراگیر تحت هدایت مدرسه دانش لازم را به دست می­آورد، مهارت‌ها را کسب می­ کند و گرایش­ها، قدرشناسی­ها و ارزش­ها را در خود تغییر می­دهد (ملکی، 1388: 32). برنامه درسی یک مدرسه، یا یک کلاس یا یک درس را می­توان مجموعه ­ای از وقایع از قبل پیش ­بینی شده دانست که به قصد دستیابی به نتایج آموزشی، تربیتی، برای یک یا بیش از یک دانش­آموز در نظر گرفته شده ­اند (آیزنر، 1994؛ به نقل از ملکی، 1388: 28). به اعتقاد سیلور و الکساندر برنامه درسی طرحی برای تدارک مجموعه ­ای از فرصت­های یادگیری برای افراد تحت تعلیم قلمداد می­شود و به اعتقاد دال، برنامه درسی تمام تجربیاتی است که تحت راهنمایی مدرسه به دانش­ آموزان ارائه می­شود (فتحی­واجارگاه، 14:1386).

1-5-10. هدف برنامه درسی

ادامه مطلب

سایت های دیگر :

باعث شده که صاحب نظران وپژوهشگران بررسی، محتوای آموزشی دوره های تحصیلی را با توجه به نیازهای فراگیران مورد بررسی وتحلیل قرار دهند. این بررسی ها وتحلیل ها به برنامه ریزان ومولفان کتاب های درسی کمک می کند تا در هنگام تهیه وتدوین ویا انتخاب کتاب درسی برای دوره های تحصیلی واز جمله کتاب های دوره متوسطه تصمیم های صحیحی را اتخاذ نمایند. از دلایل انتخاب این موضوع یکی به علت علاقه ای که نسبت به این موضوع داشتم ودیگر این که اهمیتی که این موضوع برای جامعه کنونی مادارد. واز طرف دیگر هویت دینی وملی جزء اهداف کتاب های  این پایه می باشد من با انتخاب دوره دبیرستان پایه سوم  که دانش آموزان در دوره حساسی قرار دارند یعنی دوره نوجوانی وجوانی که دوره شکل گیری هویت است؛ وبا توجه به اهمیتی خاصی که این موضوع  دارد.با تحلیل این دروس می خواهم بدانم با توجه به اهمیت شکل گیری هویت در دانش آموزان تا چه اندازه مولفان کتاب های درسی به این امر مهم توجه کرده اند

تعاریف واژه ها واصطلاحات:

  مهمترین واژه ها و اصطلاحاتی که در این تحقیق بکاربرده شدند عبارت­اند از: تحلیل محتوا هویت، هویت ملی، هویت دینی، دوره ی متوسطه، کتاب های درسی.

 تعاریف نظری:

تحلیل محتوا:

 یک روش پژوهشی است که به صورت منظم وعینی برای توصیف مقداری محتوا ی آشکار ارتباطات به کار می رود.به هر روش استنباطی اطلاق می گردد،که به صورت منظم وعینی به منظور تععین ویژگی های پیام به کار برده می شود (دلاور ،علی،1384)

هویت:

شناختن وشناساندن است واین دو وجه دارد، یکی شناخت خود در ارتباط با چیزی ودیگری شناساندن خود بر اساس آن چیز به دیگران ولذا تعریفی که فرد از خود واولین آگاهی ای که از خود پیدا میکند هویت می نامند؛بنابراین هویت هم شناختن خویش است وهم معرفی خود به دیگران (احمدی،1383).

هویت ملی:

 عبارت است ازمجموعه ویژگی ها،وابستگی ها وپیوند های جغرافیایی یا تاریخی،فرهنگی،حماسی وقومی که زندگی انسان را در بر می گیرد (میرمحمدی،1383).

 هویت دینی:

 عبارت است از اتکای فرد به یک نظام یایک پایگاه اعتقادی که در جهت گیری فرد در زمینه های مختلف تاثیر می گذارد(موجمباری،1381

دوره ی متوسطه:

ادامه مطلب

سایت های دیگر :

شروع و خاتمه پژوهش حاضر در قلمرو زمانی سال تحصیلی 93-1392 بوده است.

1-7) سوال های تحقیق

1-7-1) سوال اصلی تحقیق

1. تا چه اندازه در محتوای کتاب های علوم تجربی دوره ابتدایی به سواد تغذیه توجه شده است؟

1-7-2) سوال های فرعی تحقیق

1. تا چه اندازه در محتوای کتاب درسی علوم تجربی اول ابتدایی به سواد تغذیه توجه شده است؟
2. تا چه اندازه در محتوای کتاب درسی علوم تجربی دوم ابتدایی به سواد تغذیه توجه شده است؟
3. تا چه اندازه در محتوای کتاب درسی علوم تجربی سوم ابتدایی به سواد تغذیه توجه شده است؟
4. تا چه اندازه در محتوای کتاب درسی علوم تجربی چهارم ابتدایی به سواد تغذیه توجه شده است؟
5. تا چه اندازه در محتوای کتاب درسی علوم تجربی پنجم ابتدایی به سواد تغذیه توجه شده است؟
6. تا چه اندازه در محتوای کتاب درسی علوم تجربی ششم ابتدایی به سواد تغذیه توجه شده است؟

1-8) تعریف واژه ها، مفاهیم و متغیرهای پژوهش

1-8-1) محتوا

الف) تعریف نظری

محتوا چیزی است که قرار است آموزش داده شود و یا آنچه که می خواهیم یاد گرفته شود. محتوا را می توان شامل کلیه مطالب، مفاهیم، اطلاعات مربوط به یک درس مورد نظر دانست. در واقع محتوا یکی از عناصر عمده ای است که هدف های برنامه یعنی یادگیری مورد نظر از طریق آن تحقق می یابد (میرزابیگی، 1380).

ب) تعریف عملیاتی

در این تحقیق منظور از محتوا متن، تصاویر، پرسش ها و فعالیت هایی می باشند که در کتاب های علوم تجربی دوره ابتدایی وجود دارند.

1-8-2) تحلیل محتوا

الف) تعریف نظری

کرلینجر تحلیل محتوا را روش مطالعه و تجزیه و تحلیل ارتباطات، به شیوه نظامند، عینی و کمی برای اندازه گیری متغیرها تعر

ادامه مطلب

سایت های دیگر :